Dit bericht gaat over het negende van de tien voorstellen van de Staatscommissie rechtsstaat uit haar rapport De gebroken belofte van de rechtsstaat, Tien verbetervoorstellen met oog voor de burger.
Dit negende voorstel luidt:
‘Richt de bestuurlijke besluitvorming en de procedure voor bezwaarschriften zo in dat burgers ervaren dat zij gehoord en gezien worden.’
Enerzijds moet de conflictoplossing in de bezwaarfase anders worden georganiseerd door beter hoor- en wederhoor toe te passen. Gemeente Beekdaelen is een prima voorbeeld. Men werkt daar met een informele en oplossingsgerichte aanpak om zolang en zoveel mogelijk uit de formeel juridische procedure te blijven. Het aantal ingediende bezwaarschiften is drastisch verminderd.
Anderzijds gaat het over het inrichten van het besluitvormingsproces, waarover de commissie opmerkt dat veel burgers inspraakprocedures als een wassen neus beschouwen. Burgers hebben de indruk dat alles al van tevoren vaststaat. Dat levert een voedingsbodem op voor wantrouwen. De staatscommissie adviseert overheden om te beginnen met een open agenda, in te zetten op een goed contact, vertrouwen en luisteren.
Pogingen om de burger een betere positie te geven via de Omgevingswet en de Wet versterking participatie op decentraal niveau ten spijt, succesvol handelen staat of valt met het gedrag van gezagsdragers. Dat blijkt wel uit het voorbeeld van Beekdaelen.
Dat geldt ook voor de inrichting van het besluitvormingsproces. De Methode Samenlevingsbeleid die gestoeld is op het adagium Beleid begint bij de samenleving, bevat alle ingrediënten om succesvol beleid te voeren met inbreng van burgers vanaf het eerste moment.
Het probleem is dat deze methode geen deel uitmaakt van het curriculum van politici, bestuurders en ambtenaren. Dat is een gemiste kans.
Gelukkig is er een online training voorhanden om het vak te leren.
Peter Hovens
peter@samenwereld.nl
Coöperatie SamenWereld