Het was gisteren Bevrijdingsdag, de dag waarop we het einde van WOII vieren. Het is inmiddels 74 jaar geleden dat in hotel ‘De Wereld’ in Wageningen het capitulatiedocument werd getekend.
In aanloop naar de verkiezing van de leden van het Europees Parlement op 23 mei wordt met regelmaat verwezen naar de afwezigheid van oorlog gedurende driekwart eeuw in (een deel van) Europa. Met name voorstanders van Europese samenwerking verwijzen hiernaar als reactie op hen die zich kritisch uitlaten over de Europese Unie.
Dat is jammer. In die zin dat kritiek op het functioneren van de huidige EU daarmee onvoldoende ruimte krijgt. Er zijn nogal wat signalen die mij aan het denken zetten.
- De opkomst bij de Europese verkiezingen is in Nederland buitengewoon laag (in 2014 37,3 %.)
- De EU tast met regelmaat de soevereiniteit van de lidstaten aan, hetgeen strikt genomen niet de bedoeling zou moeten zijn.
- Brexit is daar een antwoord op.
- Het Europees Parlement heeft bijzonder weinig in de melk te brokkelen.
Je ziet bij elke overheidslaag dat de volksvertegenwoordiging een veel zwakkere machtspositie heeft dan het bestuursorgaan (bijv. Tweede Kamer ten opzichte van de regering). Ik zal in mijn boek voorstellen doen om een einde aan die situatie te maken.
Kijken we naar de positie van het Europees Parlement dan is die zeer marginaal. Dit orgaan, dat alle EU-burgers representeert, moet niet alleen de Europese Commissie boven zich dulden, maar ook de Europese Raad (regeringsleiders of staatshoofden van de lidstaten). Deze Raad neemt alle belangrijke politieke beslissingen. Als regeringsleider (niet democratisch gekozen!) van Nederland zit Mark Rutte in dit gremium.
Met andere woorden, het politieke besturingssysteem deugt niet. We zullen Europa echt op een andere manier moeten gaan organiseren. Kan dat? Jazeker.
Ik ben op dit moment met een aantal gelijkgestemden uit verschillende Europese landen bezig met het opzetten van een beweging: Federal Alliance of European Federalists (FAEF).
We streven naar de Verenigde Staten van Europa. In onze ogen zal Europa federaal zijn of niet zijn. Dat betekent een slagvaardig Europa, transparant, democratisch, dat de soevereiniteit van de lidstaten respecteert en dit alles gebaseerd op een heldere en herkenbare Grondwet.
Onze ervaring is dat veel mensen weinig kennis hebben van het verschijnsel ‘federalisme’. Misschien stel je je nu de vraag: ‘Ben ik zelf misschien een federalist?’.
We hebben een korte poll opgesteld om een antwoord te krijgen op die vraag. Vul hem voor de aardigheid eens in.
Ik zal volgende week iets vertellen over de opvallende parallel tussen aan de ene kant de idee achter het federale gedachtengoed en anderzijds achter het maken van beleid met de samenleving.
Natuurlijk zal ik er ook tijdens de bijeenkomst op woensdagmiddag 26 juni (13:00 – 17:00 uur) bij stilstaan. Mocht je dat nog niet hebben gedaan, dan kun je je hiervoor alsnog aanmelden.
Peter Hovens
Coöperatie SamenWereld