Vorige week heb ik mooie verhalen ontvangen over de Grote Fout van het scheiden van beleid en uitvoering. Ik zal deze binnenkort publiceren als ik daar toestemming voor krijg.
Welke fout uit het Grote Fouten Boek wordt er gemaakt?
Zoals eerder aangekondigd is de volgende Grote Fout die van ‘het afrekenen op het resultaat’.
Dit is een van de grote fouten die managers en politici maken: beleidsmakers dwingen om een bepaald resultaat te laten zien. Meestal is dat een of ander document dat op een bepaald tijdstip gereed moet zijn. Dat hoeft op zichzelf niet verkeerd te zijn, maar wel als het gaat om het organiseren van een beleidsproces van buiten naar binnen en van onderop; wanneer substantiële veranderingen in de samenleving worden beoogd.
Waarom is het fout?
Bij het organiseren van zo’n proces telt maar een ding en dat is het op een kwalitatief hoogstaande manier sturen op het proces. En dus niet sturen op het doel. Hoe het resultaat er dan uitziet? Geen idee. Laat staan dat er iemand op kan of mag worden afgerekend.
Deze uitspraak van mijn collega Leo Klinkers wil ik je niet onthouden: ‘Afrekenen doe je in de winkel of in het criminele circuit, maar niet binnen het openbaar bestuur’.
Welke ernstige consequenties heeft deze fout?
Het is helder dat afrekenen op het resultaat geen al te beste manier is om een optimale werkomgeving te creëren, waarin ambtenaren het beste uit zichzelf halen.
De prestatie die ze leveren ligt dan ver beneden het niveau dat ze zouden kunnen halen. Met andere woorden het product dat ze afleveren leidt niet of onvoldoende tot wenselijke maatschappelijke resultaten.
Er is geen ruimte om je alleen maar druk te maken over de vraag: hoe organiseer ik toegevoegde waarde? Want er hijgt steeds iemand in je nek.
Wat kun je doen om die fout te vermijden?
Als je begrijpt dat het proces belangrijker is dan het resultaat, dan ben je al een heel eind.
Als je verder ook nog snapt dat elk proces de tijd nodig heeft, die het nodig heeft, dan ben je weer een stuk verder.
Als je dan ook nog in staat bent om weerstand te bieden aan de druk die de buitenwereld op je uitoefent, dan ben je onverslaanbaar.
Voorbeeld van deze Grote Fout
Ik werd als ambtenaar een keer uitgenodigd om mee te schrijven aan een belangrijk beleidsstuk. Dat beleidsstuk moest binnen een half jaar klaar zijn. Ik heb toen aangegeven dat een volwaardig proces om zo’n stuk te produceren wel een jaar in beslag zou nemen.
Een beleidsnota schrijven binnen een half jaar was alleen mogelijk door het binnen de muren van het gemeentehuis te produceren. Dus zonder input van buiten en daarmee ook zonder enig draagvlak in de samenleving.
Mijn chef sommeerde me om hoe dan ook een beleidsnota binnen een half jaar op te leveren. Dat het van inferieure kwaliteit zou zijn nam hij willens en wetens voor lief.
Ik heb dat geweigerd. Niet lang daarna heb ik – zoals dat deftig heet – de actieve dienst verlaten.
Herkenbaar?
Vind je de Grote Fout van ‘het afrekenen op het resultaat’ herkenbaar? Heb jij ook van zo’n voorbeeld dat je wilt delen? Laat het me weten.
Wil je het alleen met mij delen? Prima.
Sta je open voor publicatie op de website? Ook mooi, kijk op de website voor de spelregels.
Ik ben erg benieuwd naar je verhaal.
Peter Hovens
Coöperatie Samenwereld
Wil je elke week een seintje ontvangen als ik een nieuw blog heb gepubliceerd? Schrijf je dan in.