Welke fout uit het Grote Fouten Boek wordt er gemaakt?
Deze week wil ik het hebben over de Grote Fout: het aansturen van professionals.
Dit is denk ik een voor iedereen heel herkenbare fout. En je vindt hem in alle sectoren van de maatschappij.
Waarom is het fout?
Professionals zijn niet voor niets professionals. Het woord zegt het al: vakmensen. Dat zijn lui die ergens verstand van hebben. Dan is het vooral verstandig om hen hun vak te laten uitoefenen. Alles wat hen belet om het werk naar behoren uit te voeren werkt contraproductief.
Dat aansturen gebeurt doorgaans door managers, die op een andere manier naar de werkelijkheid kijken, meestal door kosten gedreven. Een oorzaak hiervan is dat de door de professional geleverde kwaliteit niet altijd meetbaar is. Als je als leidinggevende de onbedwingbare behoefte hebt om ‘de zaak in de klauwen te houden’, dan zoek je naar andere meetgegevens. En zo dek je je ook in richting de hogere legerleiding.
Deze manier van handelen zit niet alleen in de betreffende personen, maar is inherent aan de bestuurscultuur.
Het komt voort uit een Angelsaksische – geld gedreven – manier van denken. Ik heb trouwens de indruk dat het Rijnlands (waarde gedreven) denken steeds meer terrein wint, maar dat terzijde.
Het aansturen van professionals gebeurt trouwens niet alleen door managers die inhoudelijk geen verstand van zaken hebben. Ook inhoudelijk ervaren mensen, die zijn opgeschaald naar het niveau van leidinggevende, en zich dan overal mee bemoeien, vormen een probleem. Want ze weten het altijd beter.
Welke ernstige consequenties heeft deze fout?
De consequentie is dat professionals minder bezig zijn met waarvoor ze zijn opgeleid en aangesteld, maar meer met verantwoording van tijdsinvestering en kosten. We zien het nadrukkelijk in de zorg en in het onderwijs.
De kwaliteit van het werk zal er absoluut onder lijden. Enerzijds omdat er tijd wordt verkwist en anderzijds om dat de lol van het werk er op deze manier wel vanaf gaat.
Wat kun je doen om die fout te vermijden?
Sleutelwoord bij deze Grote Fout is ‘vertrouwen’. Geef de professional vertrouwen, laat de beheersinstrumenten voor wat ze zijn en vraag als leidinggevende: ‘wat kan ik voor je doen, opdat jij nog beter kunt presteren’.
Dat vraagt om een heel andere invulling van leiderschap. Verbindend leiderschap, zoals Frans Wilms dat noemt.
Voorbeeld van deze Grote Fout
Er zijn voorbeelden te over van deze Grote Fout. De kranten en vakbladen staan er vol van. De wetenschappelijke studies over dit fenomeen zijn niet aan te slepen. Kennelijk een hardnekkig verschijnsel.
Ik heb er als ambtenaar trouwens ook last van gehad. Als het ‘maken van beleid’ je vak is, dan heb je al snel dat probleem, want iedereen heeft er verstand van, net als van voetbal of verkeer.
Herkenbaar?
Normaal vraag ik naar andere voorbeelden. Maar ik ben nu eigenlijk meer geïnteresseerd in voorbeelden waarin men het patroon heeft weten te doorbreken.
Ken je een of meerdere goede voorbeelden waarin men de omslag in denken en doen heeft gemaakt? Laat het me weten.
Wil je het alleen met mij delen? Prima.
Sta je open voor publicatie op de website? Ook mooi, kijk op de websitevoor de spelregels.
Ik ben zeer benieuwd naar de (goede) voorbeelden.
Peter Hovens
Coöperatie Samenwereld
Wil je elke week een seintje ontvangen als ik een nieuw blog heb gepubliceerd? Schrijf je dan in.