Met de woorden ‘de ander, dat ben ik’ wees Jo mij vorige week op de dubbele positie die je bekleedt wanneer je bijvoorbeeld als ambtenaar een rol speelt in de systeemwereld en het gegeven dat je als burger deel uitmaakt van de leefwereld. Je zit dus in beide werelden. Het besef daarvan vindt Jo essentieel bij het kunnen bouwen van bruggen tussen leefwereld en systeemwereld.
Reinout Woittiez schrijft ook over dit fenomeen in zijn boekje Als het schuurt tussen leefwereld en systeemwereld, Dialoog als instrument voor moreel fitte organisaties. In een interview afgenomen door René Graafsma vertelt Woittiez dat systemen weliswaar kunnen kloppen, maar dat dit nog niet betekent dat ze deugen (beluister hier de podcast). Wanneer je als medewerker binnen het systeem constateert dat het schuurt dan moet je daar de dialoog over aangaan.
Dat is geen gemakkelijke opgave weet ik uit eigen ervaring. Tijdens mijn ambtelijk leven enkele decennia geleden vierde New Public Management hoogtij. Het systeem was heilig en de menselijke maat was nergens te bekennen. Daar kon ik maar moeilijk mee overweg. Op een gegeven moment stel ik een collega de volgende vraag: ‘Wat hebben de burgers in onze gemeente in vredesnaam aan mijn inspanningen?’
‘Je moet die vraag gewoon niet stellen’, luidde zijn antwoord. Er restte mij maar een ding: de ambtelijke organisatie verlaten.
Woittiez is overigens net als ik een van de sprekers tijdens het symposium Van verval naar vernieuwing op 3 september a.s. in Theater Gooiland in Hilversum.
In mijn boek SamenWereld, Hoe het geloof in de politiek en het vertrouwen in de overheid terugkeren zit ik met betrekking tot de vraag hoe de verbinding tussen de beide werelden tot stand moeten worden gebracht op een hoger abstractieniveau dan die van individuele gedragsalternatieven. In mijn beleving behoren politieke partijen die rol te pakken. Dat we op dit moment in een belabberde situatie verkeren is hen aan te rekenen. Het is dan ook hun verantwoordelijkheid om te veranderen.
PvdA en GroenLinks gaan met één lijst de Tweede Kamerverkiezingen in. Dat is een opmaat naar een fusie tussen beide politieke partijen. Dit is een uitgelezen moment op te vernieuwen. Vernieuwen betekent dat je het oude achter je laat en ruimte creëert om met iets nieuws te starten.
Ik geef beide politieke clubs daarom ernstig in overweging om de bestaande partijen op te heffen en een geheel nieuwe partij van de grond af aan op te bouwen. Een moderne politieke partij, die in staat is om de verbindende rol te spelen tussen de leefwereld en de systeemwereld in het belang van het streven naar geluk voor alle inwoners.
Graag hoor ik of je deze gedachte kunt onderschrijven.
Peter Hovens
peter@samenwereld.nl
Coöperatie SamenWereld