Vorige week was Maxim Februari te gast bij VPRO’s Zomergasten. Hij liet fragmenten zien van de documentaire ‘De brief van de burgemeester’.
Deze documentaire uit 2014 gaat over een brief die de burgemeester van het Groningse dorp Finsterwolde stuurt aan bewoners van een buurt waar de omgeving verloedert, waar sociale problematiek heerst. Hij vertelt deze mensen dat hij zich zorgen maakt en dat hij de bewoners wil betrekken bij het oplossen van de problemen.
Een week later krijgen deze bewoners bezoek van een eigen-kracht-coördinator die met hen individuele gesprekken voert. Hieruit blijkt dat de buurtbewoners weliswaar negatieve verschijnselen waarnemen, maar zij ervaren die niet als een probleem. Ze zijn eigenlijk verbaasd over de brief.
Gaandeweg blijkt er toch wel een en ander aan de hand te zijn en raken de bewoners betrokken bij de vraagstukken. Tijdens een bewonersavond wordt alles nog eens op een rijtje gezet. Mooi om te zien dat er verbinding tussen de mensen is ontstaan: groepsgevoel en verantwoordelijkheidsbesef.
Dan is het schrikken, want de coördinator neemt na afloop van deze avond afscheid van de mensen en laat hen aan hun lot over. Maar dat pakt goed uit, want de bewoners worden zelf actief en steken de handen uit de mouwen om de verloedering aan te pakken en contacten met moeilijk bereikbare medebewoners te leggen.
Maar ze zijn ook afhankelijk van een woningbouwcorporatie. Wat een moeizame weg om daarmee te communiceren. Een directeur die de taal van het volk niet spreekt.
En de relatie met de overheid? Er is geen wethouder te bekennen noch een raadslid die zich de zorgen van de bewoners aantrekt. En de burgemeester? Hij heeft de boel weliswaar aangezwengeld, maar voor de rest zien we hem alleen maar in het filmpje op het moment dat hij een afvaardiging van de bewoners ontvangt in het gemeentehuis?
Waarom gaat deze burgervader niet naar de mensen toe?
De bewoners blijven vooralsnog – ondanks de positieve ontwikkelingen – hangen in de modus ‘eerst zien dan geloven’. Dat is hardnekkig, maar begrijpelijk, vertrouwen komt immers te voet.
Een omslag in het denken is nodig. En dat is vreselijk lastig. Dat geldt ook voor bewoners die eigen verantwoordelijkheid moeten nemen, maar de neiging hebben om te blijven leunen op de overheid. Dat is best een moeilijk proces, waarbij de mensen – zeker in het begin – een steuntje in de rug nodig hebben.
Peter Hovens
Coöperatie SamenWereld