Vorige week meldde ik dat verkiezingen uitsluitend en alleen moeten gaat over het kiezen van de volksvertegenwoordiging. Er moet een band tussen kiezer en gekozene worden gecreëerd, zodat kiezers zich vertegenwoordigd voelen en gekozenen het belang van hun politieke ambt dagelijks voelen.
Ik heb een en ander uitvoerig beschreven in mijn boek SamenWereld, Hoe het geloof in de politiek en het vertrouwen in de overheid terugkeren.
De relevante aspecten om de band tussen kiezer en gekozene te herstellen zet ik hier puntsgewijs op een rijtje.
- Kandidaten moeten zich serieus verhouden tot stemgerechtigden om hun stemmen actief te verwerven.
- Stemgerechtigden moeten zich niet alleen verdiepen in de partij van hun voorkeur, maar ook in wie de voorkeurskandidaat is.
- Politieke partijen moeten de kandidatenselectie, campagnes en communicatie naar kiezers met inachtneming van het bovenstaande inrichten.
- Kandidaten die op eigen kracht meerdere zetels halen krijgen dat aantal stemmen in de Tweede Kamer. Zo zou Pieter Omtzigt op dit moment vijf stemmen moeten krijgen; dus elke stem die hij voor of tegen een motie uitbrengt telt voor vijf. Dat is logisch, omdat hij navenant zoveel mensen vertegenwoordigt.
- Het Kamerlidmaatschap is persoonsgebonden. De zetel behoort het Kamerlid toe en niet de politieke partij. Een Kamerlid moet immers zonder last stemmen; fractiediscipline staat daar haaks op. Politieke fracties hebben staatsrechtelijk geen betekenis.
- Een gekozen en beëdigd Kamerlid geeft een commitment naar het volk af voor de volledige periode van vier jaar.
- Wanneer een lid de Tweede Kamer tussentijds verlaat, wordt zijn zetel niet opgevuld. Die zetel is immers persoonsgebonden. Dit zorgt ervoor dat Kamerleden zich wel twee keer of vaker bedenken voordat ze hun zetel om wat voor reden dan ook opgeven. Het is trouwens ongehoord richting de kiezers om de Kamer te verlaten. Zij vragen zich af of ze nog wel serieus worden genomen; hun stem wordt in de vuilnisbak gegooid.
- Dit geldt ook voor gekozen Tweede Kamerleden, die na de kabinetsformatie minister of staatssecretaris worden. Ook hun zetels worden niet opgevuld en dat zijn er heel veel; het aantal zetels van bewindspersonen in Rutte IV bedroeg 55. Deze absurde situatie kan eenvoudig worden voorkomen wanneer kandidaat-bewindslieden niet meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen. Geen lijsttrekkers meer die verkondigen dat ze graag premier willen worden. Ze moeten dus van tevoren bedenken of ze minister willen worden of Kamerlid. Daarmee voorkomen we dat het Kamerlidmaatschap wordt gezien als een next-best-ambt. Dat laatste is een gotspe richting het volk en daarmee onacceptabel.
Door langs bovenstaande denklijn te handelen geven we de Tweede Kamer de waardigheid die zij verdient en krijgen burgers de volksvertegenwoordiging die ze verdienen. De band tussen kiezers en gekozenen wordt hechter dan ooit. Dat is precies wat we nodig hebben om het geloof in de politiek te herstellen.
Graag hoor ik of je het wel of niet met me eens bent.
Peter Hovens
peter@samenwereld.nl
Coöperatie SamenWereld
PS.
In mijn nieuwe video over de Methode Samenlevingsbeleid leg ik uit waarom ‘droomdenken’ niet professioneel is wanneer de overheid beleid moet maken.