Naar aanleiding van mijn bericht van vorige week kreeg ik onder andere een reactie van Yvon, die meldde dat rationeel gezien niemand echt tegen mijn redeneringen op kan. Tegelijk legde hij de vraag op tafel waar de sleutel ligt om bij de emotie te komen die mensen meer drijft dan de ratio.
Interessante vraag, anders geformuleerd: kennelijk heb ik gelijk (ratio), maar wat moet er gebeuren om gelijk te krijgen (emotie)?
Ik vind dat ik als bestuurskundige ervoor moet zorgen dat ik gelijk heb. Alhoewel – je wetenschappelijk gesproken – nooit absoluut gelijk kunt hebben. Dat duurt zolang totdat iemand overtuigend je ongelijk aantoont.
Maar er is natuurlijk niks mis mee te streven naar het omzetten van het ‘gelijk hebben’ in het ‘gelijk krijgen’ zonder het ‘gelijk hebben’ geweld aan te doen. Pas dan ga je echt maatschappelijke resultaten boeken.
Politici hebben het veel gemakkelijker, zij hoeven alleen maar gelijk te krijgen. Om precies te zijn, het gelijk van de kiezer.
Een mooi voorbeeld daarvan las ik dit weekend in NRC. Een artikel over Heerlen-Noord, waar tijdens de laatste verkiezingen massaal op Geert Wilders werd gestemd. Hij beloofde ervoor te zorgen dat het ziekenhuis in Heerlen een volwaardige status zou behouden. Wilders wist op dat moment – samen met zorgwoordvoerder Fleur Agema – dat dit onhaalbaar was, omdat de overheid in dit dossier helemaal niet in de positie is om bij te sturen.
Wilders heeft van de kiezer gelijk gekregen en nu hij blijkt hij met minister(!) Agema de gedane belofte niet te kunnen inlossen. Ze hebben de kiezer overduidelijk voor het lapje gehouden. Maar ook nu wint de ratio niet van de emotie. Een van de kiezers gaf aan nog steeds trots op Wilders te zijn: ‘Hij heeft het tenminste geprobeerd’.
Maar goed, ook andere politieke partijen hebben een vergelijkbaar standpunt verkondigd. Niemand had de moed om de waarheid te vertellen.
Kennelijk geloven mensen Wilders wel en bijvoorbeeld Frans Timmermans niet; nota bene de man die verbonden is met de betreffende regio. Zou dat te maken kunnen hebben met authenticiteit en verbondenheid?
Wanneer ik leidinggeef aan veranderingsprocessen binnen het openbaar bestuur vertrek ik steeds vanuit de basis, vanuit mensen, of het nu ambtenaren, raadsleden of burgers zijn. Het ontwikkelde en doordachte theoretisch kader, waar ik doorgaans over schrijf, geeft mij houvast. Op deze manier toon ik authenticiteit en verbondenheid, waardoor ik ratio en emotie met elkaar kan verknopen. Ik zie dat dit in de praktijk werkt.
Om echt impact te maken, zal ik moeten opschalen. Een mooie ambitie voor 2025. Daar heb ik wel meer gelijkgestemden voor nodig. Ben je geïnteresseerd? Laat me dat vrijblijvend weten.
Tot slot, ik mag op 26 januari in Sittard een lezing verzorgen over mijn boek SamenWereld, Hoe het geloof in de politiek en het vertrouwen in de overheid terugkeren. Heb je belangstelling om deze bij te wonen kijk hier voor meer informatie.
Ik wens je een fijne jaarwisseling!
Peter Hovens
peter@samenwereld.nl
Coöperatie SamenWereld