Afgelopen week publiceerde het Sociaal en Cultureel Planbureau in het kader van hun periodiek Burgerperspectieven een speciale uitgave: Extra verkiezingsbericht 2023. Hierin worden de meeste recente cijfers gepresenteerd over de stemming in Nederland over het vertrouwen in de politiek en ook over de verwachtingen van een nieuw kabinet.
De ontevredenheid over de politiek in Den Haag is hoog (59%) en slechts 42% geeft een voldoende voor vertrouwen aan de Tweede Kamer en aan de regering. Ook na de val van het kabinet zijn de cijfers beroerd.
Niettemin zijn de verwachtingen hooggespannen. Ik haal de volgende alinea aan uit het rapport: ‘Mensen verlangen van de politiek en een nieuw kabinet dat ze iets doen aan het grote aantal problemen dat zij zien. Ze verwachten oplossingen, en dat politici bij het bedenken van die oplossingen naar burgers luisteren en hen eerlijk behandelen. Maar de hoop dat dit ook echt zal gebeuren is niet zo groot.’
Dat is toch wel een dubbel signaal dat burgers hiermee afgeven: hoge verwachtingen, maar weinig hoop. Aan de andere kant sluit het wel aan bij de inhoud en ondertitel van mijn boek SamenWereld, Hoe het geloof in de politiek en het vertrouwen in de overheid terugkeren. Ik heb hoge verwachtingen, omdat ik oplossingen zie, terwijl ik nog moet zien of de politiek ermee aan de slag gaat en echt wil veranderen.
De grote problemen die door de Nederlandse bevolking worden ervaren zijn in volgorde van groot naar minder groot:
- Stijgende prijzen en groeiende inkomensverschillen
- Immigratie
- Klimaat en stikstof
- Het tekort aan betaalbare woningen
- Goed en toegankelijk onderwijs en zorg
- Veiligheid
De grootste zorg echter hebben de burgers over het functioneren van politiek en bestuur; maar liefst 36% vindt dat. Dit is te gek voor woorden, dat meeste zorgen die mensen hebben betreffen het functioneren van het systeem en niet een inhoudelijk maatschappelijk probleem. Hebben we ooit zoiets meegemaakt?
Ik ben benieuwd of de eerste motie die de nieuwe Tweede Kamer aanneemt betrekking heeft op het instellen van een Kamercommissie bestaande uit de fractievoorzitters die de opdracht aanneemt om het genoemde percentage van 36 in vier jaar tijd terug te brengen naar 10.
Ze kunnen deze opdracht bovenaan plaatsen op de Samenlevingsagenda, waar ik eerder over heb gesproken. Tegelijkertijd moeten ze afspreken om de Tweede Kamer niet op te delen in een coalitie en oppositie. Een buitengewoon eenvoudig en zeer probaat middel om succes te boeken.
Peter Hovens
peter@samenwereld.nl
Coöperatie SamenWereld
PS 1
Wat betekent ‘bestaanszekerheid’? Hierover gaat een gratis webinarreeks waar ik een van de sprekers ben.
PS 2
In de videoserie op YouTube over de Methode Samenlevingsbeleid bespreek ik de Methode stap voor stap. Ik voeg elke week een video toe; vandaag over hoe je burgerbetrokkenheid dusdanig organiseert dat ook unusual suspects worden gehoord