Onlangs presenteerde de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) het lezenswaardige document Het regeerakkoord als startdocument.
De daarin verwoorde gedachten sluiten vrijwel een-op-een aan op mijn voorstellen die ik heb beschreven in mijn boek SamenWereld, Hoe het geloof in de politiek en het vertrouwen in de overheid terugkeren.
De ROB pleit voor een niet in beton gegoten akkoord dat prioriteiten stelt en daarbij de waarden en doelen benoemt en waarbij afspraken worden gemaakt over het proces en de randvoorwaarden over hoe de doelen moeten worden ingekleurd en behaald. Op deze manier krijgen zowel het parlement en de samenleving ruimte om mee in te vullen. Daarmee – aldus het ROB – wordt tevens invulling gegeven aan de nieuwe bestuurscultuur.
Helemaal goed.
De ROB stelt dat de coalitiefracties zich aan het regeerakkoord en daarmee aan de strategische koers en doelen committeren, maar dat zij niet gebonden zijn aan de uitvoering daarvan. Dat lijkt me logisch; immers het uitvoeren is de taak van de regering. De regering zou in aanvulling op het regeerakkoord een regeringsprogramma kunnen opstellen. Lijkt me een prima idee van de ROB.
En toch schuurt het verhaal van de ROB, want men vindt dat de regering ook de ruimte moet hebben om een richtinggevende visie te presenteren. Op deze manier worden zaken door elkaar gehaald.
Het verhaal van de waarden is een politieke aangelegenheid dat hoort thuis bij de volksvertegenwoordiging, de Tweede Kamer dus. Daar moet de regering van afblijven. Om verwarring te voorkomen kunnen we beter niet spreken over een regeerakkoord.
Ik reserveer voor het politiek waardeverhaal de term Samenlevingsagenda. Die agenda bevat waardegerelateerde prioriteiten voor de nieuwe periode, die zicht geven op de politieke ambitie en tegelijkertijd een belofte aan de samenleving vormen om werk te maken met het oplossen van een aantal prangende maatschappelijke vraagstukken.
Zoals je wellicht weet, ben ik een uitgesproken voorstander van het vaststellen van die agenda door de gehele Tweede Kamer. Dat kan wanneer er voor elk agendapunt een meerderheid bestaat. Dat zullen wisselende meerderheden zijn en dat lijkt me gezond. Partijen zullen het niet over alle thema’s eens zijn en dat hoeft ook niet. De optelsom van de agendapunten is de Samenlevingsagenda, een packagedeal.
We hebben vorige week een begin gemaakt met het starten van een proces om vanuit de samenleving een visie te ontwikkelen op het migratievraagstuk om vervolgens oplossingen te duiden. Kijk hier voor de PowerPoint-presentatie. Wil je nog instappen dan kan dat, graag zelfs. Het belooft een leerzaam proces te worden. Stuur me een e-mail.
Ik wens je fijne kerstdagen.
Peter Hovens
peter@samenwereld.nl
Coöperatie SamenWereld