Weet je nog dat ik twee weken geleden schreef dat we – wanneer beleids- en rechtsstatelijke zaken mis dreigen te gaan – we in Nederland nog altijd een onafhankelijke rechter hebben die onze laatste reddingsboei is?
Dan is de kop van een artikel in NRC van 23 oktober luidende: Politiek kan te veel invloed op rechterlijke macht uitoefenen, zeggen wetenschappers: ‘Een kwaadwillende minister heeft alle knoppen om aan te draaien’ behoorlijk schrikken geblazen.
Vroeger zou ik gedacht hebben: ‘Het zal wel niet zo’n vaart lopen’. Er zijn mogelijk ministers die politiek gezien bedenkelijke opvattingen hebben en niet al te competent zijn, maar echte gekke dingen kunnen ze niet doen, omdat er altijd wel correctiemechanismen zijn.
Het gaat nu niet alleen om rechtsstatelijk grensoverschrijdende opvattingen en competentieloosheid, maar ook nog eens keer om apert liegende bewindspersonen. We waren weliswaar gewend aan de gebrekkige actieve herinneringskwaliteiten van Rutte, die in normaal Nederlands ook geduid konden worden als ‘liegen’, maar het voelt nu toch anders.
Bij Rutte ging het om het redden van het vege politieke lijf, kwalijk natuurlijk, maar tegenwoordig horen ministeriele leugens thuis in de categorie ‘ondermijnen’, subcategorie ‘rechtsstaat’ en ze worden gevoed door gebrek aan kennis, tekort aan waardigheid en niet in de laatste plaats het ontbreken van een moreel kompas.
Dan komen we langzaam maar zeker in een bedenkelijke situatie terecht. Een situatie waarin mensen ministerposten gaan bekleden en in de positie komen om aan bepaalde knoppen te draaien, waar ze vanaf moeten blijven.
Het is toch zeker tien jaar geleden dat ik voor het eerst dacht dat we de bodem van politiek gebrekkig handelen hadden bereikt. Telkens weer doet zich iets nieuws voor waardoor ik denk ‘Nee, erger dan dit, dat kan niet’, maar ook dat is weer snel achterhaald. Bovendien verandert gebrekkig opereren in immoreel handelen.
En dat brengt me bij de vraag waar ik tegenwoordig mee rondloop: ‘Wanneer bereiken we de bodem van immoreel politiek handelen?’
Peter Hovens
peter@samenwereld.nl
Coöperatie SamenWereld