Weet je wat ik zo mooi vind aan teamwork? Dat mensen met verschillende kwaliteiten elkaar aanvullen en dat de combinatie daarvan meer oplevert dan de som van de delen. Ik kan ervan genieten wanneer ik daar leiding aan mag geven. Ervoor zorgen dat elke deelnemer de ruimte krijgt om zijn kennis en vaardigheden in te brengen, ervoor waken dat het team in balans blijft door te voorkomen dat mensen hun grenzen overschrijden en dat respectvol gedrag naar elkaar toe wordt getoond en ten slotte regelen dat de connecties tussen de deelnemers tot stand komen.
Wat voor een team van mensen geldt, geldt ook voor organisaties. Neem nou het landsbestuur. Elke gremium moet doen waar het voor aan de lat staat, de regering moet besturen en beleid uitvoeren, de volksvertegenwoordiging moet het volk representeren en wetten maken, de rechterlijke macht moet rechtspreken.
Dan kan het niet zo zijn dat de Eerste Kamer politiek gaat bedrijven door Tweede Kamertje te spelen. Het is daarnaast not done dat een parlementariër zich als minister gedraagt en een ‘collega’ van het vliegveld haalt. Of dat een premier niet voor de noodzakelijke verbinding zorgt. Het is niet de bedoeling dat een staatssecretaris zich niets gelegen laat liggen aan een uitspraak van de Hoge Raad.
Dat bewindslieden onveilige werksituaties creëren, waardoor enerzijds ambtenaren zich ziekmelden en anderzijds collegabewindspersonen het kabinet verlaten, is ondraaglijk wanneer je streeft naar teamwork.
En dan heb ik het nog niet gehad over het gebrek aan kennis en ervaring van een aantal bewindslieden, die niet begrijpen dat effectief besturen alleen mogelijk is door adequate relaties te onderhouden met de mensen die je nodig hebt om resultaten te boeken.
En wat voor horizontale betrekkingen geldt, geldt ook voor de verticale relaties tussen de verschillende overheidslagen. Dat kan het bijvoorbeeld niet zo zijn dat een Tweede Kamerlid zich bemoeit met de positie van een burgemeester, want daar gaat immers de gemeenteraad over.
In een situatie waarin de spelers niet beschikken over de vereiste kwaliteiten, waarin men het speelveld ongebreideld uitbreidt naar andere delen waar ze niets te zoeken hebben, waar respectvol gedrag over en weer buiten beeld raakt en waar verbindende leiding ontbreekt is chaos de enig mogelijke uitkomst. Daar stevenen we op af.
Dan resteert de vraag: ‘Wat komt er tevoorschijn wanneer het rookgordijn van de chaos is opgetrokken?’ Is dat de sterke man of een club van wijze personen?
Peter Hovens
peter@samenwereld.nl
Coöperatie SamenWereld