Naar aanleiding van mijn bericht van vorige week over de band tussen kiezer en gekozene heb ik aardig wat reacties gehad. Een van de reacties betrof de ergernis over de versplintering in de politiek.
Dat was trouwens niet de eerste keer dat iemand deze ergernis uitsprak, ook al eerder naar aanleiding van andere berichten. Kennelijk een gevoelig punt.
Ik denk dat ons democratisch stelsel gebaat is bij helderheid en overzichtelijkheid. Ingewikkelde toestanden, daar zit niemand op te wachten en draagt niet echt bij tot vertrouwen in het systeem.
Stembiljetten die onderhand op A0 moeten worden geprint zijn vooral voor kiezers die op het laatste moment in het stemlokaal nog de knoop moeten doorhakken een verschrikking.
Het politieke landschap wordt onoverzichtelijk wanneer vele politieke partijen daar deel van uitmaken. In onze coalitiedemocratie zijn mogelijk (te) veel partijen nodig om een meerderheid te vormen. Dat maakt het ingewikkeld.
De belangrijkste oorzaak van de versplintering is misschien nog wel de zogenaamde zetelroof. De situatie dat een gekozene al dan niet vrijwillig zijn fractie verlaat en zijn – mede dankzij partijstemmen verkregen – zetel niet teruggeeft aan zijn politieke partij.
Het verschijnsel is juridisch niet te voorkomen of je moet al het grondwettelijk beschermd beginsel, dat elke volksvertegenwoordiger kan stemmen zonder last, geweld aandoen. Hier moeten we echt met onze vingers van afblijven.
Zetelroof is bepaald geen vertrouwenwekkend verschijnsel en doet de democratie geen goed. Alhoewel? Ik ben hierover eens gaan lezen en nadenken.
Ik kan je verklappen dat ik er wat genuanceerder tegenaan ben gaan kijken.
Al met al vind ik zetelroof nog steeds een vervelend verschijnsel, maar ik heb wat minder hekel gekregen aan de zetelrover en wat meer aan het systeem dat die zetelroof in de hand werkt.
Ik heb een en ander beschreven in een paragraaf die ik ga opnemen in mijn Boek SamenWereld. Die paragraaf kun je hier lezen.
Peter Hovens
Coöperatie SamenWereld.