Het proces is belangrijker dan het resultaat

Telkens wanneer ik deze zin uitspreek krijg ik commentaar: 'Ja, maar het gaat uiteindelijk om het resultaat?'

Natuurlijk, maar als je weet dat het bereiken van resultaat altijd gepaard gaat met onzekerheid, is het niet verstandig om te fixeren op het resultaat.

Bovendien moet je begrijpen dat een resultaat dat je boekt niet uit de lucht komt vallen maar de resultante is van zaken die daaraan vooraf zijn gegaan.

Een voorbeeld van mijn favoriete spelletje: voetbal. Wanneer een speler een vrije trap moet nemen een aantal meter buiten het strafschopgebied en hij krult de bal over het muurtje in de kruising, dan komt dat niet doordat hij geconcentreerd naar de kruising heeft gestaard. Hij is succesvol geweest, doordat hij de goede aanloop heeft genomen, met de goede snelheid, met de juiste positie ten opzichte van de bal, de bal op de juiste manier heeft geraakt.

De voetballer moet zich met andere woorden concentreren op de zaken die bepalend zijn voor de weg die de bal gaat afleggen. En niet op de kruising van het doel.

Voor de goede orde. Zekerheid dat de bal in de kruising verdwijnt heb je niet. En windvlaag kan de koers van de bal verstoren. Een katachtige reactie van de keeper kan verhinderen dat het een doelpunt wordt. Maar daar heb je geen invloed op, wel op de andere aspecten die de weg van de bal bepalen. Besteed daar dan ook alle aandacht aan.

Bij het organiseren van beleidsprocessen geldt hetzelfde. Organiseer die voorwaarden die van belang zijn om uiteindelijk te komen tot een door de samenleving gedragen beleidsnota die leidt tot de gewenste maatschappelijke resultaten.

En dat alles begint bij de voorbereiding van het proces.

Divergeren en Convergeren

Tijdens het proces van circulair beleid maken speelt het thema van 'divergeren en convergeren' een aantal keren een rol.

Divergeren en convergeren is net zoiets als een peristaltische beweging: verwijden en versmallen, dan weer verwijden en versmallen, enzovoort.

je organiseert eerst veel kritische massa maken om het daarna terug te brengen tot een overzichtelijk geheel.

Een paar voorbeelden. Na een omgevingsanalyse hou je een consultatieronde onder sleutelfiguren die geacht worden met verstand en gevoel over een onderwerp te kunnen spreken. De massa ongeordende Interviews uit die consultatieronde is een divergerende beweging: het dijt alleen maar uit. Via een Individuele analyse en een Teamanalyse van die interviews maakt een projectteam vervolgens een bloemlezing van letterlijke citaten uit de interviews. Dat is een convergerende beweging: alleen wat relevant wordt geacht komt op een geclusterde manier netjes bij elkaar te staan.

Zo gaat het ook bij het maken van schema’s van een probleem- en oorzakenanalyse. Het team bestudeert vele honderden citaten uit de bloemlezing (divergeren) om die vervolgens in een paar eenvoudige schema’s hun neerslag te laten vinden (convergeren).

Wees nooit bang dat het organiseren van massa je in de positie brengt dat je het niet meer kunt behappen. Dat gaat wél. Dat moment dient zich vanzelf aan en het convergeren lukt altijd door op een hoger abstractieniveau te gaan zitten.

Les 23 Enkele belangrijke noties vooraf

De Introductie van Module 6

Fase 1 De Start van het proces

Fase 2 De Omgevingsanalyse

Fase 3 De Consultatieronde

Fase 4 De Bloemlezing

Fase 5 De Probleem- en oorzakenanalyse

Fase 6 De Expertmeetings

Fase 7 De Visie en Strategie

Fase 8 De Streefbeelden en Doelen

Fase 9 Concrete Acties

Fase 10 Het Uitvoeringsplan

Fase 11 Feiten en Cijfers

Kennisvragen