Circulair Beleid Maken is een manier van beleid maken waarbij zo weinig mogelijk beleidsafval ontstaat en wordt voorkomen dat er energie ongebruikt weglekt. Er worden maatschappelijke resultaten geboekt die aansluiten bij de vraag van de samenleving. Vergelijk het met Circulaire Economie die – in tegenstelling tot de Lineaire Economie – ook uitgaat van het benutten en hergebruiken van grondstoffen en bovendien het produceren van afval tot een absoluut minimum beperkt. In de loop van de volgende blogs maken we dit duidelijk.
In dit blog gaat het over de stelling ‘Beleid maken begint bij de samenleving en eindigt bij de samenleving’.
De bedoeling van het maken van beleid is dat er maatschappelijke resultaten worden geboekt. Met andere woorden het gaat om het tot stand brengen van gewenste veranderingen in de samenleving, passend bij de menselijke maat. Wij denken dat daar geen misverstand over kan bestaan. Als de effecten van beleidsinspanningen neerdalen in de samenleving, dan moet het vertrekpunt zich ook in de samenleving bevinden. Dan pas is de cirkel rond.
Maar dat is niet voldoende. Samenlevingsbeleid moet gebeuren zonder beleidsafval, bijvoorbeeld in de vorm van nota’s en rapporten die ongebruikt in laden verdwijnen. En dus ook zonder verlies van energie, bijvoorbeeld doordat beleid zonder maatschappelijk draagvlak ontaardt in gekissebis en weerstanden.
In onderstaand plaatje zien we – in de meest eenvoudige vorm – het politieke systeem van David Easton (Canadese politiek wetenschapper (1917-2014).
Het politieke systeem
De samenleving zendt signalen uit en die komen – via politieke agendering – als input bij het overheidsapparaat binnen. Na verwerking door ambtenaren verlaten ze als output het apparaat en gaan ze vervolgens weer richting samenleving. Daarmee is die cirkel rond. In dit model gaan we ervan uit dat de resultaten die in de samenleving worden geboekt aansluiten bij de vragen die eerder door diezelfde samenleving zijn geformuleerd. We zullen in latere berichten zien dat er onderweg van alles misgaat in de zin van beleidsafval en verlies van energie. Het proces van Circulair Beleid Maken is erop gericht om die missers te elimineren. Dat een beleidsproces moet beginnen bij de samenleving is een noodzakelijke voorwaarde. Waarom? Dat leggen we in volgende Blogs verder uit.