Vorige week heb ik beweerd dat het leveren van strijd bij politieke partijen belangrijker lijkt te zijn dan het streven naar idealen.
Trudy is het daar niet mee eens: Ja, er wordt gestreden in politieke partijen, maar er is ook verbinding en een gezamenlijke inzet voor een ideaal. Het ideaal moet voorop staan, dat is de belangrijkste opgave. Transformatie is niet nodig, hooguit aandacht voor een goed democratisch proces zodat elke stem gehoord wordt en het juiste gewicht krijgt. Binnen mijn partij strijd ik daar (nu) voor.
Mooie woorden. Hadden we maar meer Trudy’s. In de top van de politieke organisaties zijn ze echter ver te zoeken.
- De idealen van D66 – zijnde de kroonjuwelen – zijn er niet meer.
- De PvdA heeft tijdens het Kabinet Rutte-Asscher zijn idealen achter zich gelaten en de achterban van zich vervreemdt.
- Binnen het CDA bepalen geldschieters dat het strategisch niet handig is om Pieter Omtzigt tot lijsttrekker te bombarderen.
- De VVD ten slotte is zonder blikken of blozen om electorale redenen naar links opgeschoven.
Hoezo, idealen staan voorop?
Nu kun je natuurlijk redeneren dat je – om je idealen te verwezenlijken – politieke macht nodig hebt. Om deze macht te verkrijgen heb je voldoende steun van kiezers nodig en om die te verwerven moet je wat van je idealen laten varen of ze op een slimme manier verpakken. Ik kan het ook nog best begrijpen.
Maar toch, dit knelt en leidt bepaald niet tot groei van vertrouwen in de politiek. Moeten we dit maar voor lief nemen of kan het ook anders? Is het inherent aan het systeem of zit het gewoon in mensen?
Mijn beeld is dat de meeste mensen die politiek actief worden dit doen vanuit een vorm van idealisme, maar zodra ze bepaalde posities gaan bekleden in het politieke speelveld wordt het idealisme (deels) ingeruild voor strategisch (machts)denken. Ligt dat aan die mensen of worden ze door het politiek systeem een bepaalde kant op geduwd of meegesleurd?
Wanneer dit laatste het geval is, dan is er hoop. Dan zou dit namelijk betekenen dat een ander systeem kan leiden tot ander politiek gedrag, dat minder geënt is op machtsdenken en meer op het bereiken van maatschappelijke idealen.
Dat brengt me bij de vraag ‘Hoe bouwen we een nieuw politiek stelsel dat idealisme laat prevaleren boven machtsvorming?’
Ben ik nu realist of wensdenker? Wat vind jij? Ik hoor het graag.
Peter Hovens
Coöperatie SamenWereld