Ik koppel mijn wekelijkse berichten over politiek, overheid, beleid en samenleving doorgaans aan een actualiteit. Gek genoeg, dient zich altijd wel een onderwerp aan; ik hoef hier zelden over te peinzen.
Vandaag had ik het moeilijk. Er deed zich deze week zoveel voor dat ik last kreeg van keuzestress. Ga maar na.
De soap rond de mondkapjesdeal van Sywert van Lienden heeft het beeld aangetast van de professionaliteit van ambtenaren.
Professioneel gedrag verwacht je vooral ook van politici die op het hoogste niveau acteren. Seksueel wangedrag in de Kamer is al zeker uit den boze en ermee wegkomen tast het gezag van de Tweede Kamer ernstig aan. Zo’n voorbeeldgedrag legitimeert anderen ook om zo te handelen.
Woensdag presenteerde de Onderzoeksraad voor Veiligheid het jaarverslag. Daarin waarschuwt voorzitter Jeroen Dijsselbloem voor de verharding van het debat na de Toeslagenaffaire. Hij vreest dat dit zal leiden tot risicomijdend gedrag bij ministeries en afname van openheid. Daarmee krijgen we het tegenovergestelde resultaat van wat we beogen.
Over openheid gesproken, RTL Nieuws en Trouw presenteerden een schrikbarende reconstructie over het verdwijnen van een juridisch explosief memo over de Toeslagenaffaire en hoe daarover door topambtenaren werd gelogen tijdens het Parlementair Onderzoek.
En dan heb ik het nog niet gehad over de Memo van Omtzigt, dat als een bom is ingeslagen; het bevat tal van onderwerpen die apart aandacht verdienen.
- De wijze waarop het CDA intern omgaat met kritische volksvertegenwoordigers is zeer bedenkelijk; ik vrees dat het bij andere politieke partijen niet anders aan toegaat.
- Laat het CDA zich van buitenaf beïnvloeden als het gaat om het toebedelen van belangrijke politieke functies?
- Zijn vermogende personen de inhoud van het verkiezingsprogramma naar hun hand zetten?
- En nu heeft Omtzigt ook nog het lidmaatschap van het CDA opgezegd. Wat gaat dat betekenen?
Oh ja, we hebben ook nog zoiets als een formatieproces. Het schijnt over de inhoud te gaan, maar de vragen over wie-wil-niet-met-wie in de regering krijgen de meeste aandacht. Het zit muurvast; de betreffende politiek leiders hebben hun eigen speelruimte kapotgemaakt. De wankele positie van het CDA maakt dit alles er niet eenvoudiger op.
Kortom, ik kon niet kiezen.
Aan de andere kant. Als ik alle incidenten (?) bij elkaar optel moet ik eigenlijk de conclusie trekken dat het hele politieke systeem is vastgelopen. Het gaat van kwaad tot erger. De vraag is niet of het ontploft, maar wanneer. Daar had ik vandaag over kunnen schrijven.
Dit brengt me bij de volgende uitspraak van Antonio Gramsci (Italiaans schrijver en politicus; 1891 – 1937): ‘The old is dying and the new cannot be born. In this interregnum there arises a great diversity of morbid symptoms’.
We moeten proberen dit morbide schrikbeeld te voorkomen en nu al gaan nadenken over hoe we een nieuw politiek systeem gaan bouwen. Daarover ga ik me in de komende edities druk maken.
Heb je ideeën en gedachten over het vanaf punt nul opbouwen van een nieuw politiek systeem? Ik hoor het graag.
Peter Hovens
Coöperatie SamenWereld