Een kop van de nieuwsbrief van NRC De Haagse stemming luidde: ‘Een half uurtje is genoeg voor draai van Jetten’.
Daar heb ik moeite mee, met het woordje ‘draai’. Dat is al in zwang sinds Balkenende in 2006 tijdens een debat op Radio 1 Wouter Bos verweet te draaien. Het woord kent vanaf die tijd een negatieve connotatie.
Tijdens een debat in een politieke arena is het de kunst om naar elkaar te luisteren en oog te hebben voor de standpunten en argumenten van anderen. Politici hebben doorgaans moeite om een eerder ingenomen standpunt los te laten en een ander in te nemen, gehoord de ingebrachte (sterkere) argumenten.
Ik vind het knap als een politicus dat wel kan, ik vind het zelfs sterk. Dat D66-voorman Jetten als draaier wordt afgeschilderd vind ik buitengewoon jammer. Daarmee wordt hij ten onrechte weggezet als een zwakkeling.
In het debat over de avondklok heeft D66 van de coalitiepartijen het langste tegengestribbeld. Het half uurtje dat D66 hiermee heeft gewonnen is hen door het Kabinet gegund als tegenprestatie. Een doekje voor het bloeden; maar goed, ook dat hoort bij politiek.
Het instellen van een avondklok is erg ingrijpend, de vrijheid van burgers wordt behoorlijk ingeperkt.
Het sociaal contract dat het volk heeft met de overheid is gebaseerd op de balans tussen enerzijds het als individu inleveren van vrijheid, waardoor de overheid anderzijds de vrijheid van het collectief kan beschermen. Dus afstaan van vrijheid om vrijheid te krijgen.
Een betrekkelijk eenvoudige maatregel als het bewaren van anderhalve meter afstand is kennelijk te veel gevraagd. Als we dat collectief zouden doen, dan zat de samenleving nu niet op slot. Gek dat het ons op individueel niveau niet lukt om een klein beetje vrijheid in te leveren om daarmee op collectief niveau enorme winst te boeken.
Alle individuutjes samen dwingen de politiek tot het afkondigen van zware vrijheid berovende maatregelen. Het is belangrijk om over een thema als de avondklok te streven naar algemene consensus. Het had andere partijen gesierd wanneer ze – nadat de kaarten politiek waren geschud – ook met het voorstel waren meegegaan, ondanks alle begrijpelijke bezwaren.
Zo’n ingrijpend besluit ligt misschien wel op het niveau van een risicodragende VN-uitzendingsmissie, waar de Tweede Kamer groen licht voor moet geven. In zo’n geval is unanimiteit van het grootste belang.
Peter Hovens
Coöperatie SamenWereld